در بسیاری از پروژههای ساختمانی به منظور مقاوم کردن سازه در برابر نیروهایی مثل نیروهای کرنشی یا کششی، از میلگرد ممان منفی یا همان میلگرد منفی استفاده میشود. این میلگرد، آرماتوری آجدار است که با هدف تقویت سقف تیرچه بلوکهای ساختمان، مورد استفاده قرار میگیرد. با استفاده از میلگرد ممان منفی در تیرچه، از ایجاد ترک در تکیه گاه جلوگیری میشود و مقاومت سازه به حداکثر میرسد. این میلگرد بر اساس اندازه دهانه، اندازه گیری شده و پس از برش و خمکاری، مناسب استفاده در سقف سازه میشود. میلگرد ممان منفی دارای ظاهری منحصر به فرد بوده و جنس آن نیز معمولاً از فولاد با مقاومت بالاست. شما هم اگر برای پروژه ساختمان سازی خود نیاز به تهیه میلگرد ممان منفی دارید، در ادامه همراه ما باشید تا اطلاعاتی که لازم است برای خرید بدانید را در اختیارتان قرار دهیم.
شکل میلگرد ممان منفی
میلگرد ممان منفی، نوعی آرماتور آجدار است که از آن برای تقویت سقف تیرچه بلوک در ساختمان استفاده میشود. این آرماتور با داشتن شکل ظاهری خاص، میتواند باعث افزایش مقاومت سازه شود؛ بهطوری که از یک طرف صاف و از طرف دیگر دارای خم شدگی 90 درجه است و شبیه به حرف انگلیسی L است. برای استفاده از میلگرد ممان منفی در سازه، معمولاً در دو سر خم میشود تا به صورت دقیق در نقاط تنش کششی قرار گرفته و کاملاً درست به بتن متصل شود. این میلگرد با توجه به شکل ظاهری که دارد میتواند نیروهای کششی در بالای تیرها و دالها را جذب کند و بتن را در برابر کشش مقاوم سازد همچنین مانع از ترک خوردگی یا شکستگی آن ناحیه میشود.
طول و قطر میلگرد ممان منفی
برای تولید میلگرد ممان منفی، از استانداردهایی تبعیت میشود و طول و قطر آرماتور نیز بر اساس این استانداردها تعیین میگردد. معمولاً از میلگردهای با سایز 8، 10 و 12 برای تولید این میلگرد استفاده میشود اما در بعضی موارد، میلگرد سایز 14 نیز برای ساخت این آرماتور مورد استفاده قرار میگیرد.
در ارتباط با قطر و طول میلگرد، لازم است به تفاوت قیمت این میلگرد در سایزهای مختلف آن نیز اشاره کنیم به طوری که میلگرد با قطر بزرگتر، قیمت بالاتری دارد. پیشنهاد میشود برای استعلام قیمت میلگرد 12، 10 و دیگر سایزهای کاربردی آن در میلگرد منفی، با کارشناسان کارخانه فولاد ثامن تماس بگیرید.
قطر و سایز میلگرد مذکور باید بر اساس نظر طراح و مهندس پروژه تعیین گردد زیرا این مشخصات از آرماتور، تاثیر زیادی بر استحکام سازه دارد. مهندس پروژه با توجه به میزان استحکام مورد نیاز و محل استفاده از میلگرد، قطر و سایز آن را تعیین میکند اما معمولاً سایزهای کوچک آن مثل سایز 8، 10 و 12 استفاده میشوند. علاوه بر قطر، طول میلگرد نیز بر اساس طول دهانه سقف محاسبه میشود بدین صورت که ابتدا طول دهانه سقف حساب شده و سپس تقسیم بر 5 میشود. با این محاسبات، میتوان طول میلگرد را مشخص کرد اما باید طول میلگرد را به دلیل آنکه خم میشود، مقداری هم اضافهتر محاسبه کرد.
کاربرد میلگرد ممان منفی
کاربردهای این میلگرد چیست؟ از میلگرد مذکور، برای بخشهای زیر در سازهها استفاده میشود:
- در بخش بالای تکیه گاهها در تیرها و دالها
- در محل اتصال تیر به ستون
- برای سقفها و تیرهای مستمر
- برای تیرهای کناری در سازههایی مثل پل
البته عمدهترین کاربرد میلگرد منفی در آرماتوربندی سقف تیرچه بلوک است که باعث مقاومت آن میشود. این میلگرد، مانع از ایجاد ترک در محل تکیهگاه میشود همچنین با کاهش نیروهای وارده به میلگردهای کششی، ارتعاشات را به حداقل میرساند.
مزایای استفاده از میلگرد ممان منفی
میلگردهای مورد استفاده در آرماتور، انواع مختلفی دارند مثل میلگرد کلاف، میلگرد ادکا و… استفاده از انواع این میلگردها، باعث مزایایی برای سازه میشود و مزایایی که میلگرد ممان منفی ارائه میدهد، عبارتند از:
- به حداقل رساندن بار وارده بر میلگردهای کششی
- کمک به افزایش استحکام سقف
- جلوگیری از ایجاد ارتعاشات در سقف
- جلوگیری از فروپاشی سقف در زمان گسیختگی
- ممانعت از ترک خوردگی سقف در محل تیر
در کل باید گفت که استفاده از میلگرد ممان منفی، استحکام و مقاومت تیرچه بلوک را تا حد زیادی افزایش میدهد و از ریزش کامل سقف در برابر حوادثی همچون سیل و زلزله، جلوگیری میکند.
ضوابط اجرا و استفاده از میلگرد ممان منفی
اجرای میلگرد منفی باید همراه با ضوابطی باشد تا حداکثر کارایی را ارائه دهد. مهمترین ضوابط اجرا و استفاده از این میلگرد، عبارتند از:
- سطح مقطع میلگرد منفی باید در کمترین حالت، 0.15 درصد آرماتورهای کششی تیرچه باشد.
- اگر تکیهگاه میانی است، برای محاسبه باید بیشترین لنگر خمشی دهانههای طرفین در نظر گرفته شود.
- حداقل طول میلگرد منفی باید یک پنجم دهانه باشد.
- محاسبه این میلگرد باید با توجه به 15 درصد لنگر خمشی وسط دهانه انجام شود و در محل تکیهگاه قرار بگیرد.
- میلگرد منفی باید در قطر مناسب استفاده شود و استفاده از میلگرد با قطر بیشتر یا کمتر از نیاز طراحی سازه، باعث مشکلاتی خواهد شد.
- فاصلهگذاری میان میلگردهای ممان نیز باید مناسب باشد تا در برابر بارهای وارده، ضعف نداشته باشند.
چگونگی نصب میلگرد ممان منفی
نصب میلگرد ممان منفی طی مراحلی انجام میشود و در اولین مرحله، قطر و طول میلگرد طبق شرایط سقف و دال بتنی، تعیین میگردد. همانطور که در بخش قبلی هم اشاره کردیم، سطح مقطع این میلگرد باید حداقل 0.15 درصد آرماتورهای کششی بوده و اندازه طول آن نیز کمتر از یک پنجم دهانه نباشد.
در مرحله بعد از تعیین سایز و طول میلگرد، برشکاری آن انجام میشود و سپس نوبت به فرایند خم کاری میلگرد میرسد. میلگردهای ممان منفی اکنون با استفاده از سیم آرماتوربندی بر روی میلگردهای بالایی تیرچه به طور محکم بسته میشوند. این میلگردها برای استفاده در تیرچههای کناری باید دارای یک خم استاندارد باشند به طوری که با یک سر خم، بر روی تیرچههای کناری قرار بگیرند.
نکته مهم برای نصب میلگرد ممان منفی این است که باید قبل از بستن میلگردهای حرارتی سقف، جایگذاری و بستن این میلگردها انجام شود.