آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه می‌توانیم دیوارهای ساختمان را در برابر حوادثی مثل زلزله یا طوفان، مقاوم کنیم؟ یکی از بهترین ابزارهای مدرن که برای این کار استفاده می‌شود، وال پست یا والپست (wall post) است که انواع مختلفی دارد. در این مطلب قصد داریم به سوالاتی از قبیل انواع وال پست چیست و چه کاربرد و مزایایی دارد پاسخ دهیم. همچنین نکاتی وجود دارد که باید قبل از نصب و اجرای این قطعات فولادی بدانید. پس تا پایان این مطلب مهم و کاربردی با ما همراه باشید.
انواع وال پست
این قطعات فولادی که وادار نیز نامیده می‌شوند، شامل کلاف‌هایی عمودی یا افقی هستند. در حقیقت این محصول برای افزایش مقاومت سازه در برابر عوامل طبیعی مانند زلزله و حتی باد کاربرد دارد. برای اتصال قاب‌های میانی باربر و غیر باربر به اسکلت ساختمان از انواع وال پست کمک می‌گیرند. قاب‌های میانی دیوارهایی هستند که به دو دسته تقسیم می‌شوند و بسته به اینکه به سازه متصل باشند یا خیر نام‌گذاری خواهند شد.
اساس و پایه کار این محصول فلزی، در واقع نبشی کشی در ساختمان است. نبشی‌ها اغلب برای اجرای وال پست استفاده می‌شوند. به همین دلیل قیمت نبشی یکی از عواملی است که بر هزینه فرآیند اجرای وادار تاثیر می‌گذارد.
استفاده از این محصولات مزایای زیادی دارد. کشور ما بر روی گسل‌های زیادی است که استفاده از این محصولات می‌توانند با توزیع فشار بر قسمت‌های مختلف دیوار از ریزش دیوار پس از زلزله جلوگیری کنند. البته این بدان معنا نیست که دیوار ترک نخورده و آسیبی نبیند. بلکه این محصول برای کاهش خسارت زلزله به دیوارها کاربرد دارد.
بسته به روش اجرا از دو نوع وال پست عمودی و افقی استفاده می‌شود. نوع عمودی این محصول در طول دیوار و مدل افقی از ارتفاع دیوار در برابر نیروهای خارج از صفحه محافظت می‌کنند. در عین حال اجازه می‌دهند دیوار کمی به سمت داخل حرکت کند. جهت اجرای این سیستم برای دیوارهای غیر سازه‌ای، باید از انواع وال پست استفاده کرد. اقلام مورد نیاز و تعداد مورد نیاز در هر مکان با توجه به ضوابط مندرج در آیین نامه تعیین می‌شود. به طور کلی انواع مختلف این قطعات فولادی عبارتند از:
وال پست افقی یا عمودی (قائم)
این محصول در دیوار به صورت عمودی و موازی با ستون یا اجزای دیگر قرار می‌گیرد. این پروفیل H شکل به دلیل ظاهر مناسب، بلوک‌ها یا آجرها را راحت‌تر در خود جای می‌دهد. از مهم‌ترین وادارهای عمودی می‌توان به نوع میانی که در امتداد دیوار کشیده شده و یا نوع کناری آن اشاره کرد. نوع کناری در کنار اعضای عمودی، با فاصله معین قرار می‌گیرد.
نوع افقی جهت کاهش ارتفاع آزاد دیوارهای بیشتر از 3.5 متر کاربرد دارد. این محصول به خوبی دیوار را از قاب جدا می‌کند. از دیگر نقش‌هایی که این محصول بر عهده دارد می‌توان به نگهداری ستون‌ها اشاره کرد. این تیرک‌ها باید حداقل یک متر با ستون فاصله داشته باشند. در غیر این صورت، ممکن است تیر در ناحیه مفصل تغییر شکل دهد.
با توجه به نظر مدیر پروژه می‌توان از ترکیب انواع وال پست افقی و عمودی استفاده کرد. در این حالت به این محصول، وال پست ترکیبی می‌گویند. نوع هیبریدی این محصول می‌تواند یکپارچگی بیشتری را به ساختار وارد کند؛ البته اگر درست استفاده شود.
انواع جدید و سنتی
در گذشته از قطعات استاندارد سنتی که معمولاً از جنس فولادی بودند، استفاده می‌شد. این نوع وادارها دارای معایبی از جمله عدم انعطاف‌پذیری، انتقال حرکت به دیوار و ایجاد نقاط ضعف در سازه بودند. به همین دلیل استفاده از مدل‌های جدید که به نوع منقطع نیز معروف هستند در سال‌های اخیر رواج یافته است.
نوع مدرن این محصول از ناودانی‌های فولادی ساخته می‌شود و در طول دیوار اجرا می‌شود. این مدل مزایای زیادی نسبت به مدل‌های سنتی دارند. به همین دلیل در مصوبه شماره 2800 یکی از مهم ترین مقررات ساختمانی در ایران، استفاده از انواع جدید این محصول در تمامی ساختمان‌ها اعلام شد.
انواع وال پست کناری
این محصول، به مانند U شکل است که می‌تواند یک طرف دیوار را در جهت داخل صفحه و یک طرف خارج از صفحه حفظ کند. عرض این نوع وال پست، کمی بیشتر از عرض دیوار سازه است؛ زیرا دیوار باید بین دو طرف لبه‌های وادار کناری قرار گیرد.
در نتیجه بسته به دیوارهای مختلف، مدل‌های کناری با عرض‌های متفاوت تولید می‌شوند. طول نوع کناری به اندازه طول دیوار است. بنابراین بیشتر این پانل‌های دیواری تا سه متر ارتفاع دارند.
لبه‌های این محصول که بال نیز نامیده می‌شوند، معمولاً با ارتفاع 5 سانتی متر ساخته می‌شوند. ولی گاها بعضی از سازندگان، این قطعات را با طول بال‌های کوتاه تر می‌سازند که در این صورت، این محصولات بی‌اثر می‌شوند و کاربرد اصلی خود را از دست می‌دهند.
در دیواره wall postها، سوراخی به شکل لوبیا برای اتصال میلگرد بستر وجود دارد. در این قسمت، کیفیت میلگردها از اهمیت بالایی برخوردار است. به هر اندازه که کیفیت میلگرد بیشتر باشد، استحکام کلی سازه نیز بیشتر خواهد شد. اگر به دنبال خرید میلگرد باکیفیت از کارخانه‌های معروف هستید، بهتر است قیمت میلگرد امروز را از کانال‌های معتبر استعلام بگیرید.
وادارهای میانی یا وسط
این نوع محصول، دارای مقطع H شکل است که به صورت تیرآهن نازک می‌باشد و از جوشکاری سه قطعه مستطیل شکل تولید می‌شود. وادارهای میانی در وسط دیوار غیر سازه‌ای استفاده می‌گردد. برای دیوارهای بلند، وادار میانی در داخل دیوار قرار می‌گیرد و از دیوار در برابر نیروهای خارجی محافظت می‌کند.
در اثر نیروهای خارج از صفحه، دیوار مستعد سقوط و خراب شدن است که این محصول از خرابی آن جلوگیری می‌کند. اندازه نوع میانی بر اساس ضخامت دیوار غیر سازه‌ای تعیین می‌شود؛ زیرا دیوار باید در دو طرف بین دو انتهای لبه مقطع قرار گیرد.
لبه‌های مقطع نوع میانی در دو طرف دیوار قرار می‌گیرد و مقاومت دیوار را در برابر نیروهای خارج از صفحه افزایش می‌دهد. لبه‌های این محصول در هر طرف حدود 5 سانتی متر است. این محصول هم به صورت عمودی و هم افقی قابل استفاده است. در wall post میانی که به صورت عمودی استفاده می‌شود، سوراخ‌های نخودی وجود دارد که برای اتصال میلگرد بستر کاربرد دارد.
دو سر این مقطع فولادی در سازه به صورت عمودی، پایین و بالا و به صورت افقی، چپ و راست باید طبق اطلاعات ضوابط ساخت به سازه اصلی متصل شوند. این محصول را می‌توان بر روی اسکلت‌های بتنی و فولادی استفاده کرد.
همه دیوارها نیاز به اجرای وال پست میانی ندارند؛ بلکه این محصول فقط برای دیوارهای بلند و طویل با ارتفاع زیاد استفاده می‌شود. در بعضی از دیوارهای سازه‌ای، ممکن است نیاز به استفاده از بیش از یک قطعه باشد. برای خرید انواع قطعات فولادی و همچنین بررسی قیمت میلگرد 10 ثامن، می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در سایت با ما ارتباط برقرار نمایید.
وادار نوع منقطع
نوع منقطع این محصول نیز شبیه مدل کناری است، با این فرق که این محصول کوتاه تر از نوع کناری می‌باشد. این محصول معمولا بین 10 تا 50 سانتی متر طول دارد. با این حال، متداول ترین آنها مدل‌های 20 و 40 سانتی متری هستند. حاشیه یا عرض بال این نوع مقطع حدود 7 سانتی متر است.
وال پست از نوع منقطع، در کناره‌ها و لبه‌های بالای دیوارهای غیر سازه‌ای استفاده می‌شود. این محصول در کناره دیوارهای غیر سازه‌ای که نیاز به اتصال به سازه اصلی دارند (در سمت چپ یا راست ستون‌ها، بالای تیرهای بالایی) کاربرد دارد.
در سازه‌هایی با اسکلت بتنی، وادارهای منقطع با پیچ و رول به سازه متصل می‌شوند. این در حالی است که برای ساختمان‌های اسکلت فلزی، این قطعات به زره اسکلت جوش داده خواهد شد.
هنگام اتصال دیوار غیر سازه‌ای به سازه اصلی، طول، تعداد و ضخامت مدل منقطع نیز با توجه به اهمیت ساختمان تعیین می‌شود. ولی در سازه‌های معمولی در دو طرف دیوار از نوع منقطع 20 سانتی متری کمک می‌گیرند.
بر روی این نوع محصول، حفره‌های لوبیا شکلی برای اتصال انتهای میلگرد بستر تعبیه شده است. طول دیوار، تعداد محصولات، ضخامت آنها در هر طرف و محل قرارگیری آنها طبق مشخصات مندرج در مقررات ساختمان توسط طراح و برنامه ریز پروژه تعیین می‌شود. در هر طرف دیواری که به سازه اصلی متصل است باید از wall post استفاده شود و در این مورد استثنایی وجود ندارد. این محصول را می‌توان در سازه‌های بتنی و فولادی استفاده کرد.
کاربرد وال پست چیست؟
هنگام وقوع زلزله یا باد بسیار شدید، نیروهای جانبی وارد ساختمان می‌شوند و این نیروهای شدید در صورتی که سازه اصلی ساختمان علاوه بر عناصر غیر سازه ای آسیب ببیند، باعث تخریب سازه اصلی و عناصر غیر سازه ای می‌شود. برای حل این مشکل از اجرای انواع وال پست استفاده می‌شود.
وادارها دیوار غیر سازه‌ای را به سازه اصلی متصل می‌کنند. این اتصال انعطاف پذیر نیست، ولی دیوار حرکت بسیار کم و آزادی دارد. در این صورت با وجود مورد ذکر شده، نیروی‌های قوی وارد شده باعث خرابی ساختمان نمی‌شوند.
اگر نیروهای قوی به روش‌های مختلف وارد ساختمان شوند، این نیروها می‌توانند باعث فروریختن ساختمان شوند، اما استفاده از این مقطع به دلیل وجود نیروهای بین دیوار و سازه، به جلوگیری از فروریختن ساختمان کمک می‌کنند.
چرا از وال پست در ساختمان استفاده می کنیم؟
شاید در خیابان ساختمان‌های نیمه کاره و ناتمام زیادی دیده‌اید و یک سری ستون‌های آهنی نزدیک ستون‌های اصلی توجه شما را جلب کرده است؟! برای نگهداری دیوارها و ترکیب آنها جهت افزایش استحکام دیوار از قطعات فلزی ویژه‌ای استفاده می‌شود که همان وال پست‌ها هستند. البته از آنجایی که در کشور ما سابقه چندانی برای استفاده از این تکنیک وجود ندارد، در برخی پروژه‌ها به اشتباه از آن استفاده می‌کنند و یا از وجود چنین تکنیکی بی‌اطلاع هستند!
اما استفاده صحیح و اصولی از انواع این محصول در دیوارها باعث افزایش مقاومت و ایمنی کل ساختمان در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی مانند زلزله می‌شود.
نحوه اجرای وال پست و راهنمای نصب آن
برای نصب این مقطع فولادی در سازه بتنی، ابتدا باید آن را مطابق نقشه و با توجه به موقعیت تیر دیوار نصب کنید. از طرفی اجرای وال پست باید دقیقا مطابق با پیوست 6 استاندارد 2800 باشد.
قبل از نصب وال پست‌ها، باید طراحی دقیق از محل نصب آنها صورت گیرد. این طرح باید بر اساس نقشه‌های سازه‌ای و با توجه به نوع ساختمان و بارهای وارده بر آن تهیه شود. پس از آن، مصالح موردنیاز مانند پروفیل‌های فولادی، پیچ و مهره و غیر، آماده می‌شود. در مرحله بعد، سطح کار، آماده سازی شده و وادارها به صورت افقی یا عمودی روی دیوار نصب می‌شوند.
در برخی موارد، از جمله استفاده از سقف وافل (سقف با مقطع T شکل)، ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا باید wall post را به تیرچه‌های سقف وافل متصل کنیم یا قسمت دال؟ در پاسخ باید گفت، تفاوت چندانی نمی‌کند؛ نکته مهم در این مورد، کیفیت و نوع اتصال است که باید به دقت انجام شود. خوب است بدانید که معمولا وقتی سقف وافل برای سازه موردنظر اجرا می‌شود (به دلیل مزایای اقتصادی) از پوشش سقف کاذب کمک گرفته می‌شود. استفاده از انواع سقف کاذب، به زیباسازی هرچه بهتر داخل ساختمان کمک می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از وال پست
شاید بپرسید، مزایا و معایب وادار چیست؟ خوب است بدانید که بهبود مقاومت ساختمان در برابر زلزله، جلوگیری از ریزش دیوارها در هنگام زلزله، کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله، افزایش استحکام و پایداری ساختمان و بهبود مقاومت در برابر باد و سایر بلایای طبیعی از مزایای نصب و اجرای انواع وال پست است.
با این حال، اجرای وال پست دارای محدودیت‌هایی از جمله افزایش هزینه ساخت و ساز، کاهش فضای داخل ساختمان و نیاز به چسباندن مناسب دیوار به سایر قسمت‌های ساختمان است. اما این محدودیت‌ها را می‌توان نادیده گرفت. به طور کلی، مزایای استفاده از این محصول بیشتر از معایب آن است.
استفاده صحیح از وال پست می‌تواند تا حد زیادی از آسیب‌های ناشی از زلزله جلوگیری کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با اجرای درست این فرآیند و بتن ریزی در هوای گرم می‌توانید از طریق این لینک به مقاله مربوطه مراجعه نمایید و اطلاعات خود را تکمیل نمایید.
اشتباهات رایج در هنگام اجرای وال پست
متاسفانه گاهی در اجرای این قطعات اشتباهاتی صورت می‌گیرد که منجر به بروز حوادث و عواقب خطرناکی می‌شود. برخی از این اشتباهات سطحی هستند، اما برخی دیگر اشتباهات عمیق تر و رایج تری هستند که باید از آنها اجتناب کرد. در ادامه برخی از این خطاها را بررسی خواهیم کرد.
- استفاده از مواد نامناسب مانند میلگرد یا لوله‌های فلزی بی کیفیت می‌تواند استحکام ستون دیوار را کاهش دهد.
- ابعاد قطعات باید بر اساس نقشه ساختمانی تعیین شود. عدم رعایت ابعاد صحیح می‌تواند مقاومت وادار را کاهش دهد.
- اتصال این مقطع به سایر اجزای سازه باید به درستی انجام شود تا بتواند نیروهای وارده به دیوار ستون را به سایر اجزای سازه منتقل کند. اتصال نامناسب می‌تواند کارایی تیر دیوار را کاهش دهد.
- محل نصب این محصول باید طبق مقررات ساختمانی تعیین شود. عدم رعایت مکان صحیح می‌تواند عملکرد آن را کاهش دهد.
- اجرای صحیح این محصول نقش مهمی در ارتقای ایمنی ساختمان‌ها دارد. در صورت عدم اجرا یا اجرای نادرست آن، دیوار در هنگام زلزله شکسته و فرو می‌ریزد و خسارات جانی و مالی زیادی به بار می‌آورد.
- کیفیت و قیمت ورق و نبشی مورد استفاده در تولید این محصول بسیار مهم است. شما می‌توانید این محصولات را با بهترین قیمت از مجموعه ما تهیه کنید. همچنین جهت اطلاع از قیمت‌ها می‌توانید با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید.
نتیجه گیری
برای هر کسی که مسئول خرید تجهیزات لازم برای یک پروژه ساختمانی است، بسیار مهم است که بداند wall post چیست و برای چه استفاده می‌شود. در این مقاله از فولاد ثامن به بررسی کاربرد وادارها و انواع آنها پرداختیم. ما همچنین الزامات نصب و اجرای این محصول را نیز در نظر گرفتیم.
در سال‌های اخیر بسیاری از مهندسان سازه به اهمیت استفاده از این محصولات برای محافظت از ساختمان در برابر زلزله پی برده و علاوه بر تمرکز بر استفاده از آرماتور فونداسیون در داخل ساختمان، از این روش نیز استفاده می‌کنند. اگر برآورد دقیقی از هزینه‌های ساخت و ساز در پروژه داشته باشید، متوجه می‌شوید که قیمت بسیار پایین آن نسبت به سایر روش‌های ساخت، لزوم استفاده از این روش را نشان می‌دهد.
سوالات متداول
وال پست چیست؟
وادارها اعضایی هستند که قاب و پانل‌های میانی سازه‌ای و غیر سازه‌ای را به اسکلت ساختمان متصل می‌کنند تا در برابر باد و نیروهای لرزه‌ای مقاومت نمایند.
هدف از نصب و اجرای وال پست در سازه چیست؟
این قطعات فلزی به عنوان اجزای غیر سازه‌ای در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله بسیار آسیب پذیر هستند. برای مدیریت خسارات ناشی از این بلایا، از این محصولات استفاده می‌کنیم.
چگونه وادار را به درستی نصب کنیم؟
این قطعات باید دیوارها را در داخل صفحه به صورت آزاد حرکت دهند و آنها را خارج از صفحه کنترل کنند. برای رسیدن به این هدف می‌توان از روش‌های ذکر شده در متن مقاله استفاده کرد.